Määcläi

Määcläi yen ee aye këër töŋ në puɔ̈rkumac [agriculture] ye wɛ̈t ë lai ye muknhom wɛ̈t rïŋ, nhïm, caa, toŋ, ku kajuëc kɔ̈k, ye anɔŋic tït në nyïn, liäpëdhiëthic, ku muknhöm de läiyemac.

Määcläi anɔŋic käthɛɛr baric, jɔk tënë Wëërdït Abaŋrunëkuric [Neolithic Revolution], ɣɔn jɔk määcläi ye cuet, tëcït tënë runë 13,000 AY [BC] lɔtueŋ, ɣɔn akëc kɔc guɔ yaa puɔ̈r looi. Kaam këc latueŋbai thɛɛr guɔ bënë, cëmënë Egypt de Wäärthɛɛr, ka ɣɔ̈k, amɛ̈ɛ̈l, thök, ku diɛrbaai, aakeye mäc në dumic.

Awɛ̈ɛ̈rdït acë rotloi në Wëër Columbia, ɣɔn cënë wɛ̈ɛ̈r läiyemac Piny Thɛ̈ɛ̈r cënë ke bɛi në Piny Yam, ku në wɛ̈ɛ̈rdït tënë puɔ̈rkumac acë rɔtloi në lɔŋ Britan në ruɔ̈ɔ̈nbuɔt 18, nawën cënë liäpëdhiëthic de läiyemac cïmënë ɣɔ̈k nɔŋ tuŋ bär ye cɔl Dishley Longhorn ku amɛ̈ɛ̈l nɔŋ nhiëëm bär ye cɔl Lincoln Longwool, kekacï bënë cɔ̈kpïny në kɔcŋicpuɔ̈rkumac cëmënë raan ye cɔl Robert Bakewell bë juak rïŋ, caa, ku nhïmamääl ye looi.

Kuat juɛ̈c ë läi wäc cëmënë ajɔ̈ŋkör, anyar pïuic, llama, buɔl, ku guinea pig acïkï bënë mäc në abek pïny dɔ̈. Mäc ë kääm ku aya mäc ë reec, kämpïuawai [crustaceans], ku käkëjual në pïuic acï däc bënë.

Määcläi në kueryam ageirot aguiɛrëluɔi de cäkbëkäŋbei ye waar tënë tïɔ̈p wënë yen tɔ̈. Puɔ̈rkumac tënë muökëthok acï bënë lɔ̈ɔ̈knyin në dhëël mäcril tënë abak lɔtueŋ dɛ̈t de pinynhom cëmënë ɣɔ̈k juɛ̈c ayeke mäc në luak thi ku ajïth thiärcïïkuen ayeke mäc në ɣɔndhiëthëtoŋthin.