Jump to content

Athiɛ

Jɔk Wikipedia

Athiɛ ee continent dït apɛi pinynhom në ɣän ke piny ku kɔc. Ee thiäŋ yic apɛi tënë 44 million square kilometres, 30% de piny ku 8% de piny. continent, man cï ye yök ke ye man de kɔc, ee man de ciɛɛŋ thɛɛr. Kɔc ke 4.7 billion aye kɔc 60% ë kɔc pinynhom.

Asia ee bɛ̈ɛ̈i Eurasia kek Yurop, ku Afro-Eurasia kek Yurop ku Africa. Në ye wël ke ye nyuɔɔth, ee tɔ̈u në bɛ̈ŋ de Pacific Ocean, në baŋ deŋ de Indian Ocean, ku në baŋ de bɛ̈ŋ ke Arctic Ocean. Paguɔ̈ɔ̈th de Asia kek Yurop ee kë cï looi në thɛɛr ke ciɛɛŋ yic, rin acïn tɛ̈ ye kek ya tek thïn në ɣän ke puɔ̈ɔ̈c ku jɔl ya ɣän ke piny. Ee kë ye looi në kë ye kek ya looi ku acï ya looi në thɛɛr thɛɛr ke thɛɛr. Pïïth de Eurasia në continents karou ee wɛ̈ɛ̈t de ciɛɛŋ de East-West, thook, ku wuɔ̈ɔ̈c de kɔc, kä kɔ̈k ke ye röt ya wuɔ̈ɔ̱c në kë de tɛ̈n ye kek röt ya tek thïn. Akut cï kek gam në ye kek ye Asia bɛ̈ɛ̈i në cuec de Suez Canal ye yiɛ̈ɛ̈k wei në Africa; ku në cuec ke Turkish Straits, Ural Mountains ku Ural River, ku në baŋ de Caucasus Mountains, ku Caspian ku Black sea, ye yiɛ̀ɛ̈ɛ̀k wei në Yurop.