Brundi

Beer de Brundi

Brundi tɔ̈ gïïrëpiny de Apirïka

Brundi ee pamac cïnadɛ̈kdiɛt (paan cin kiir/wiir), tɔ̈ Lɔ̈k bääudit ku akɛu kek Ruanda në parut, Tändhaniɛ̈ në pabak ke paguot, ku jel aa Koŋgo në pacuɔl. Gɛnamatnhɔmde aye cɔl Bujumbura. Në paguɔt-cuɔl akɛɛu kek Baaudït Taŋganyika... Thok ŋicjaŋ keek; ayee, Prɛ̈ny ku jɔl yaa Kirundi, në akoolkɔk, ke Kithwaili aye yok në aken de Tandhaniɛ̈nyin.

Kuatdït apɛi ee kuat/thau cɔl Utu ayeki 85%, ku lɔ kuat/than cɔl Tut-thi ayeki 15%, ku jɔl yaa kuat/than cɔl Twa, keek aliki areetic; aloiki tecit 1%..

Keek kuɛɛtke kediak kek aceŋ Brundi në ruɔn 500... Në ruɔn 200 ke Brundi ke pan-ŋaknhɔm laaunhɔm. Agut ce göl 21century, ɣɔn bii Jermɛn (Germany/Almaani) kek ben aruɔɔmpiny (colonized). Brundi ayok nhɔmlaau në ruɔɔn 1962, ku kɔnë mac në panŋaknhom, ku nɔŋ "locpiny gɛ̈ɛ̈k" (series assassinations) ku "iŋglap" (coups) ce rot looi në yiŋde paankɔc ku akutwelemiirtok në 1966. Nɛkdekuat ku jɔl aa tɔŋbaai aa-rou, 1970 ku nyɔkrot 1990 acë baai pɛ̈n latueŋ, ku kɔcke Brundi aa kɔctöŋ ŋɔŋnyiin apɛidit në pinynhom. Në Akol nin 13 Pɛi ë Diak (Aduɔ̈ŋ). Në 1992 ke Bɛny de iŋglap de Tut-thi, raandit cɔl Piere Buyoya ke loi looŋ wen be akutwelemiirjuec pɔ̈l... Në, 2015 ke acë nɔŋ akɛ̈ɛ̈kdït wɛt wic bɛnymacbaai cɔl Piere Nkurundhidha bii kɔɔc ë bɛɛny në kede diak. Goki (iŋlap-coup) them go löny, ku ɣonlooŋ ku jɔl yaa kuënykuëny (election) ace bën "jäämguɔp" (Criticised) ne Akuɔtnhom ke Pinynhom ëbɛn (International Communities).

Kɔc juec apɛi aceŋ në rip (rural), kɔc lik apɛi 13% kek aceŋ Geeu (urban) në ruɔɔn 2013. Brundi ee paan toŋ koor apɛidit në Aprika. Reer në bɛ̈i ke rip yiic acë tiim ka thok, "riak'ëtiɔp" (soil erosion ), ku jɔl yaa "määr ë kacëŋ" (habitat loss).

Tecit 600 km2 de roor yen acë doŋ ku tecit 9% aye määr ë ruuntok. "Akutnhom Miɛtepiɔu Pinynhom" (The World Happiness Report) 2017 acë Brundi taau ee paan de rou, ŋɔŋnyin në pinynhom ke ye 154..... ....