Juän abuɔr
Juän abuɔr ee tuany ye thiënthii cath aliiric cɔl Salmonella Typhoid yiëk kɔc. Atuɛny kënë ee thiëipiny pïuyiic nɔŋ Salmonella Typhoid ye thiënthii yäth kɔc gup dhöl laroor ku dëŋ pïu rɛc nɔŋ acuɔl.
Juän abuɔr ee thök kaam nïn thiäär ku ŋuan tɛ̈dɛ̈t ke ye pɛɛi. Arɛmde ee rot nyuɔɔth nïn 10–14 cäŋde cök ciëën. Na këc döc lac yök, ke kaam raan tök ku diäk kɔc tuany kathiäär aathou. Kɔc tuany kɔ̈k juëc, aadöc yök ë thök pɛɛi cök ciëën.
Juän abuɔr atuɔ̈t guɔ̈p juak apɛi tɔ̈ piiny tënë 39–40 C thëmic. Yeen aya arɛm yiäc looi, arɛm nhom, diɛ̈lnhom (cïn lɔ̈ŋ, la wärwär, daai la yälyäl), ku thiɔ̈k ë puɔ̈u lɔŋ cäm. Akööl kɔ̈k, ee raan guɔ̈p ë janyiɛny, dɛ̈l luat—akuɔ̈ɔ̈k röt nyuɔɔth raan tuany guɔ̈p. Köldɛ̈t acïn kën ye nyuɔɔth.
Juän abuɔr acie lac yök bɛ̈n kɔ̈k ccïn yiic acuɔl, ku pïu rɛc. Cïtmën ye kɔcŋickäŋ ye tak lɔn nadë raan 400 aaye tuaany dɔm ë ruɔ̈nic pan Matnhom Pawuɔ̈t Amerïka. Ku alɔŋ pinynhom, tëcït tënë tïmëtïm 21 kɔc tuany aaye tuaany ë ruɔ̈n thok ëbɛ̈n. Cïtmën, pan India abaŋpinynhom, ërïn ye juän abuɔr tuany tök kaam tuɛny juëc rɛ̈ɛ̈r thïn apɛi wɛ̈t dïït acuɔl ku lïu käk pial ë gup. Juän abuɔr atɔ̈ ke raan ëbɛ̈n ye run 1–15.
Ala wal we lëu cïtmën Chloromycetin yen nyiaai guɔ̈pic. Atuaany alëu bï döc yök dhöl wal thɔ̈r ke thiëuthii.