Piöcmääcëkäŋ
Piöcmääcëkäŋ (economics) ee ŋiɛ̈ɛ̈cëkäŋ ë ciɛɛŋ yenë kɔc piɔ̈ɔ̈c ë luɔɔi ë määcëkäŋ löny yennë kɔc lɔc bïk kë ye kë kɔɔr yök. Acï waaric ke ye piööc ë ciɛ̈n käŋ ku lɔ̈ɔ̈c, ku yen ë jɔ̈ɔ̈k de, ee lɔ̈ɔ̈c ë rantök. Yeen ëya ee kɔc piɔ̈ɔ̈c në ke ye rɔt looi në lääcïyök, tëktëk, ku cääm ë käŋ ku luɔɔi në määcëkäŋic.
Kïïtkäŋ ku kë bɔ̈ thïn aa thiääk kennë piöcmääcëkäŋ wɛ̈të atɔ̈ tënɔŋ kuan thɛɛr de Giriik ku athiääk kenë oikoc (οἶκος) ka löŋ. Ka ke piöc lui në piöcmääcëkäŋic akäl aake jɔk röth në ruɔ̈ɔ̈nbuɔt 19. Kɔc aake löm tɛ̈ktɛ̈k ë määcëkäŋ në pïïr de ŋiɛ̈ɛ̈cwëlbäänyic nëkë kɔɔr kek kueer thöŋ kenë ŋiɛ̈ɛ̈cëkäŋ ë ciɛk Nhialic.
Këdejök ku këdedhuk de määcdekäŋ
[cokic | cok tënëyökic]Këdejök në kuënde maacdekɛ̈ŋ aye kabaai, akuutcïmat ke ɣɔ̈ɔ̈c, miirmacbaai ku alɛi ke bɛ̈i kɔ̈k kabaai aakaciyök ye luɔɔi cuɔt gäm akuutcimat. Kënë atɔ̈ luɔɔi, piny, kakeluɔɔi (luɔŋkeluɔɔi, käcïbuth) ku lëk. Keek aye kaye bɛ̈nthïnyök nëŋö keek aye ɣööc ka camkë ka ka ye ɣaac.
Akuutcimat ye ɣɔɔc në kacïyök ku yïke ɣaac ku yïke ɣɔɔc ne kayeɣaac në kä ye luɔi cuɔt në kaciyök ye kabaai ku nɔŋ akuut kɔ̈kcimat.
Pawut kajuääc abɛ̈k aanɔŋiic akutpiööc nëlööŋ ku akuut aa guiɛɛr. Pawut ee kɛ̈ŋdɔ tënɔŋ akuutcïmat ye ɣɔɔc, ku kabaai, ku ye ke riɔp kaye keɣɔ̈ɔ̈c juääc, cït yï gëk ka piööc, bïk tɔ̈ tënɔŋ raan ëbɛ̈n.
1950 Thök de jɔ̈k aye bɛ̈i ke alɛi. Ëkënnë anɔŋic kabaai, akuutcimat yeɣɛɛc ku pawut kelööŋ, maan cï tɔ̈ pamaac tökic. Kakeguɔ̈p ku kabuɔ̈ yeɣaac në piinymec.