Awuɔ̈u
Awuɔ̈u aa rap ë röt ë kam ë wäl ku käthken aa kor nyïn ku aaye com ë ɣän juëc ke pinynhom ku ka rap ye cäm ë kɔc ku läi ku diɛt. Awou aa rap thiek yïïc tënë kɔc athiɛ̈ ku kɔc Aprikä ku aaluäk tɛ̈ koor deŋ (tɛ̈ cït paan Indiɛn, Maalï, Negïriɛ̈, ku Nïgɛ̈r), në 97% ëbuɔɔtic de pawuut ŋöŋnyïn aa kek awuɔu com. Awuɔu ë rap nhiar kek në nyiɛc luɔ̈kde në kaam thiin akäŋ ë ruël ku ë luɔ̈k tɛ̈ tuc.
Awuɔu ye puur apɛi ë pinynhom awuɔu col ku yeen ë rap thiek yic alɔŋ Indiɛn ku biäk Aprikä. Awuɔu cït riöp ku awuɔu ɣer ku awuɔu cït yɔ̈l awan aa thiek yiic aya ku keek kedhie aaye kuat tök. Në pawuut cï nhïïm latueŋ, awou aacï yiic thiek tënë keek cïmën pan Amerïkä awuɔu ɣer ë tök yen athiek yic thïn ku aye cuom diɛt.
Awou aatɔ̈ tënë kɔc kedhie në pinynhom, ku yeen aŋic ke jäl cök pan Pacuɔl Aprikä, yen ëtɛ̈në e bïï rap roor ku rap baai thïn. Ten awuɔu ë kuin ye cam thɛɛr ë ciɛɛŋ de kɔc yic arëët tënë kɔc Athiɛ̈ ku kɔc Aprikä. Awuɔu aye puur ë kɔc ë Pabak Athia athɛ̈i ë ruɔɔn timthiäär 10,000 (agum de run 10,000).
Tɛ̈tic
[cokic | cok tënëyökic]Awou aaye cam në pinynhom thɛɛr. Keek aalä yiic miök kä wär rapluɔ̈kabooric ku rapmayenbärkɔ̈u. Ayiër ye tɔ̈ ëkë cam ke kɔ̈ɔ̈th aaye guɔ̈p ë raan kuony bïk riɛm guiir bï ya cath apath ku cɔl yom ariɛl ku vïtamïn B.